DRZEWA I KRZEWY

W styczniu strząsamy z drzew i krzewów ciężką czapę śniegową - w ten sposób zapobiegamy wyłamywaniu gałęzi. Dodatkowo formy kolumnowe krzewów iglastych warto spiralnie przewiązać sznurkiem, co zabezpieczy gałązki przed zdeformowaniem przez śnieg.

• Bielimy gaszonym wapniem pnie i grube konary drzew owocowych.
• Usuwamy z gałęzi zgniłe lub zaschnięte owoce (tzw. mumie).
• Grzyb znajdujący się na nich może później porazić młode owoce. Sprawdzamy okrycia zimowe roślin.
• Jeśli uległy zniszczeniu – naprawiamy je.
• Tniemy młode gałązki w celu szczepienia (morela).
• Obwiązujemy gałęzie drzew szpalerowych (grusza).
• Oczyszczamy korę z mchu i porostów.
• Przy dobrej pogodzie możemy wysadzić do ziemi drzewka wiśni.
• Wykładamy ściółkę pod młodymi drzewami.

WARZYWA

• Zbieramy ostatnie warzywa zimowe, takie jak: roszponka, brukselka, chrzan, szpinak.
• Możemy sprawdzić, czy zeszłoroczne nasiona są jeszcze zdolne do kiełkowania.
• Siejemy kilka rodzajów warzyw w domu i poczekaj 2-3 tygodnie aż wykiełkują. Jeśli tak – użyjmy tych nasion wiosną do siewu w gruncie.

PRACE OGRODNICZE

Zima jest okresem wolnym od większych prac w ogrodzie. Zgarniamy śnieg pod pnie drzew i krzewów. Jeśli na trawniku tymczasowo znika śnieg, wykorzystajmy to i rozłóżmy ziemię kompostową, zawierającą potas i fosfor.

Trawnik

Staramy się nie dopuścić do powstania na trawniku skorupy zamarzniętego śniegu - pozbawiona tlenu trawa może chorować.

PORADY

• Zbudujmy i pielęgnujmy karmniki dla ptaków. Ptaki pomagają naturalnie zwalczać wiele szkodników, z którymi możemy sobie nie poradzić.
• Zioła lub warzywa hodowane przez zimę w domu powinny mieć zapewnione jasne stanowisko. Pamiętajmy, by liście regularnie przecierać szmatką.
• Zaplanujmy rodzaje roślin, które chcielibyśmy posadzić wiosną. Dokładny wybór jest bardzo ważny.
• Dokonajmy wstępnych zakupów nasion, donic, skrzynek, folii, katalogów roślin itd.

W lutym rozpoczynamy przygotowania do sezonu.

WARZYWA

Kontrolujemy przechowywane warzywa Usuwamy zepsute okazy.

DRZEWA, KRZEWY, PNĄCZA

Wykonujemy pielęgnacje cięcia drzew i krzewów. Usuwamy obumarłe i połamane gałązki (agrestu, borówki wysokiej, porzeczki, jabłoni).

• Powtórne bielimy pnie i grube konary drzew.
• Pod koniec lutego, gdy przyroda zaczyna się budzić, możemy zacząć nawozić drzewa i krzewy kompostem.
• Jeśli ziemia nie jest zamarznięta, przekopujemy delikatnie ziemię pod drzewami i dodajemy nawozu mineralnego.
• Sprawdzamy okrycia zimowe. Jeśli uległy zniszczeniu – naprawiamy je.
• Otrzepujemy z nadmiaru śniegu gałęzie. Zbyt ciężka pokrywa śnieżna może je połamać.
• Możemy wysiać zastratyfikowane przez zimę pestki jabłek, w celu otrzymania podkładki z siewek jabłoni.
• Usuwamy wycieki żywicy z pni drzew i smarujemy te miejsca maścią gojącą.

Trawnik

Rozpoczynamy zabiegi pielęgnacyjne na trawniku. Gdy murawa jest już wolna od śniegu, a ziemia rozmarznięta, wygrabiamy kępki mchu i sfilcowane źdźbła traw. Wykonujemy napowietrzanie, ewentualnie wertykulację oraz piaskowanie, jeżeli podłoże jest zbyt zwięzłe.

Oczko wodne

Jeśli mrozy nadal się utrzymują, powinniśmy korzystać ze specjalnych grzałek, które nie dopuszczają do całkowitego zamarznięcia wody w stawie. 

PRACE OGRODNICZE 

Zima jest okresem wolnym od większych prac w ogrodzie. Możemy zagarniać śnieg pod pnie drzew i krzewów. Jeśli na trawniku tymczasowo znika śnieg, wykorzystajmy to i zastosuj ziemię kompostową, zawierającą potas i fosfor (jeśli nie zrobiłeś tego w ubiegłym miesiącu)

PORADY

• Regularnie dokarmiajmy ptaki, osiedlone w ogrodzie.
• Zioła lub warzywa, które hodujemy przez zimę w domu muszą mieć zapewnione jasne stanowisko, natomiast liście regularnie przecierajmy szmatką.
• Kontynujemy planowanie wiosennego ogrodu.

WARZYWA

• Przekopujemy ziemię pod uprawę warzyw.
• Przygotujemy grządki.
• Wykonujemy pierwsze sianie i sadzenie.
• Możemy zacząć nawożenie grządek kompostem. Następnie mieszamy go z wierzchnią warstwą ziemni poprzez delikatne wzruszenie.
• Grabimy zagony, by usunąć zeszłoroczne pozostałości nawozów.
• Możemy zacząć siać szpinak oraz sadzić cebulę i czosnek. Rośliny trzeba przykryć warstwą ochronną, którą zdejmujemy pod koniec marca, kiedy dni będą już cieplejsze.

 
OWOCE

• Skontrolujmy przechowywane owoce i usuńmy zepsute.
• Możemy już sadzić krzewy malin i jeżyn.

 
DRZEWA, KRZEWY, PNĄCZA

• Odsłoń rośliny z zimowych osłon.
• Odsłonięte zasil nawozem.
• Motyką wzrusz nieco ziemię pod drzewami i krzewami.
• Przytnij krzewy, zwłaszcza owocowe.
• Można sadzić nowe rośliny oraz drzewka (morele, brzoskwinie).
• Przytnij gałązki i prześwietl konary drzew owocowych.
• Pamiętaj, że w tym miesiącu kończy się etap sadzenia drzew owocowych z osłonami na korzeniach.
• Dokonaj pierwszego zabiegu pryskania drzew przeciw mszycom (czereśnia).
• Osłoń przed wiosennymi przymrozkami drzewa, które rozpoczęły wegetację (morela).

 
SZKLARNIE

• Pielęgnujmy i doglądajmy niedawno posiane rośliny warzyw i ziół, przeznaczone na późniejsze sadzenie w gruncie.
• Dokonajmy pikowania wczesnych sałat do inspektów.

 
PRACE OGRODNICZE

• Jeśli jest w miarę sucho, możemy zagrabić zeschniętą trawę. Podczas dni ciepłych i suchych posiejmy świeżą.
• Pamiętajmy że zioła lub warzywa hodowane przez zimę w domu powinny mieć zapewnione jasne stanowisko, a liście powinny być regularnie przecierane szmatką.

 
Porady

• Regularnie dokarmiajmy ptaki, osiedlone w ogrodzie.
• Pamiętamy że zioła lub warzywa hodowane przez zimę w domu powinny mieć zapewnione jasne stanowisko, a liście powinny być regularnie przecierane szmatką.
• Marzec to miesiąc, kiedy musimy zacząć nawożenie. Zawsze powinno się odbywać w trakcie sadzenia roślin (wczesną wiosną) lub w czasie ich wzrostu (latem).
• Dobrze jest pobrać próbki ziemi i oddać do analizy chemicznej. Wówczas łatwiej będzie nam zaplanować dodatkowe zabiegi pielęgnacyjne.

WARZYWA

• Przekopmy grządki (jeśli dotąd tego nie zrobiliśmy . Sadzimy w ziemi cebulę, kapustę, sałatę, seler i kalarepę, które wcześniej hodowaliśmy w szklarni lub w domu. Sadzenie młodych roślin wyhodowanych w szklarni powinno się robić wcześnie rano lub w pochmurne dni, gdyż wówczas roślina nie jest narażona na przesuszenie w pełnym słońcu.
• Siejemy do gruntu marchew, pietruszkę, koper, szpinak, rzodkiewkę.
• Regularnie usuwamy chwasty. Mogą one poważnie zaszkodzić młodym roślinom.
• Nie zapominamy o podlewaniu kiełkujących warzyw.
• Gdy rośliny są trochę większe, spulchniamy delikatnie ziemię w międzyrzędziach.
• Jeśli rośliny rosną zbyt gęsto, dokonujemy zabiegu przerywania.
• Wysiewamy bezpośrednio do gruntu por, buraki, dynię, melona, rzepę, rzodkiewkę, marchewkę, ogórki i inne warzywa, które planowaliśmy uprawiać.

 
OWOCE

• Skontrolujmy przechowywane owoce i usuwamy zepsute.
• Możemy sadzić krzewy malin i jeżyn.
• Przygotujemy glebę pod uprawę truskawek i poziomek.
• Rozpoczynamy sadzenie truskawek i poziomek.
• Sadzimy krzewy porzeczki i agrestu.
• Zaczynamy rozmnażanie winorośli oraz sadzenie ich.

DRZEWA, KRZEWY, PNĄCZA

• Możemy jeszcze sadzić krzewy i młode drzewka. Jeśli kupiliśmy krzewy z osłoniętymi korzeniami, musimy przyciąć je do 2/3 długości. Krzewów przesadzanych z pojemników wprost do ziemi nie musimy przycinać, ale regularnie zraszamy i ściółkujemy 5 cm warstwą z kory.
• Przeprowadzamy ściółkowanie drzew.
• Wszystkie młode krzewy regularnie zraszamy wodą.
• Usuwamy wyschnięte lub chore gałązki.
• Zaraz po przekwitnięciu, krzewy musimy przyciąć.
• Usuwamy wycieki żywicy i stosujemy preparat gojący.
• Nowe pędy drzew szpalerowych koniecznie przywiązujemy

SZKLARNIE

• Pielęgnujemy i doglądamy nowo posiane rośliny warzyw i ziół, przeznaczonych na późniejsze sadzenie w gruncie.
• Stopniowo hartujemy rośliny przeznaczone na przesadzenie do gruntu. Zredukujmy podlewanie, stopniowo wietrzymy szklarnię, raz po raz otwieramy okna (także na noc). Proces hartowania powinien trwać ok. 10 dni. Później rośliny możesz spokojnie przesadzić do gruntu. Jak tylko zwolni się miejsce w szklarni, siejemy tam pomidory. Po ok. 50 dniach będziemy mogli młode rośliny przesadzić do gruntu.

PRACE OGRODNICZE

• Jeśli jest w miarę sucho, możemy zagrabić zeschniętą trawę i zasilić nawozem cały trawnik.
• Kwiecień to dobra pora na przygotowanie pryzmy kompostowej. Im więcej odpadków wyrzucimy, tym kompost będzie cenniejszy. Jeśli wyrzucamy na kompost także chwasty, to staramy się je wcześniej pozbawiać nasion. Pamiętamy by nie wyrzucać na kompost chorych liści lub gałązek. Kompost przynajmniej raz w roku musimy przekopać
• Jeśli na pniach drzew pojawią się mchy lub porosty – usuwamy je. Najlepiej drucianą szczotką.
• Regularnie sprawdzamy, czy młodych bulw warzyw nie atakują szkodniki, albo czy nie mają zbyt sucho. Zaatakowane chorobami rośliny natychmiast usuwamy.
• Jeśli na niektórych krzewach w zeszłym roku pojawiły się choroby, teraz musimy je ponownie spryskać.
• Od kwietnia pojawiają się mszyce, przędziorki i gąsienice, które potrafią szybko zniszczyć całą uprawę. Zaopatrzmy się w sklepie w odpowiednie środki ochrony i w razie potrzeby zastosujmy je.

PORADY

• Fusy od kawy są dobrym składnikiem kompostu. Wskazane jest też zasilać fusami szczypiorek.
• Kwiecień to miesiąc dzielenia oraz sadzenia bylin, które kwitną latem i jesienią.
• Dobrą ochroną przeciwko niektórym owadom są siatki lub nałożone na młodą kalarepę tzw. kołnierzyki.

WARZYWA

W maju raczej nie należy spodziewać się już przymrozków, dlatego możemy wysadzić do gruntu rośliny wrażliwe na przymrozki.

• Siejemy dynię, cukinię, fasolę, groszek, rzodkiewkę, kabaczek (jeśli nie zrobiśmy tego wcześniej).
• Ponieważ wczesną wiosną świeci już sporo słońca, ale opady bywają ubogie, pamiętamy o regularnym podlewaniu młodych roślin. Uważamy, żeby nie przelać sałaty. Ma bardzo wrażliwe liście.
• Pomidory podlewamy tylko przy korzeniu. Nie znoszą moczenia liści. Konieczne jest w tym okresie regularne uszczykiwanie kwitnących pędów bobu.
• Wyłamujemy pędy kwiatowe rabarbaru.

 OWOCE

• Nie zapominamy o podlewaniu truskawek i poziomek. Wykładamy słomę pod truskawkami. Jeśli hodujemy truskawki w tunelu foliowym, wietrzymy go regularnie i dobrze.
• Usuwamy odrosty malin, jeśli zbyt daleko rosną.

 DRZEWA, KRZEWY, PNĄCZA

• Po przekwitnięciu krzewów, trzeba je prześwietlić.
• Możemy jeszcze sadzić drzewa, krzewy i byliny, szczególnie te, które były kupowane w pojemnikach.
• Jeśli dopiero teraz zasadziliśmy drzewa, powiniśmy dokonać ściółkowania.
• Rozpinamy pędy jeżyn na podporach i dokonujemy pielęgnacyjnego cięcia (zwłaszcza agrestu i porzeczki).

SZKLARNIE

• Doglądamy i pielęgnujemy zasiane w szklarni pomidory.
• Sprawdzamy czy szyby w szklarni nie są zaparowane. Taki stan wskazuje na zbyt dużą wilgotność gleby i powietrza, co sprzyja rozwojowi szkodliwych grzybów i pleśni. W takiej sytuacji należy natychmiast wywietrzyć szklarnię (lub inspekt).
• Zaczynamy hartować młode roślinki, by lepiej przyjęły się w gruncie. Zabiegu tego dokonujemy według tego samego schematu, co w kwietniu.

Trawniki 

Gdy trawa osiągnie wysokość około 8 cm, możemy już wykonać pierwsze wiosenne koszenie, następne przeprowadzamy co 7-10 dni. Optymalna wysokość trawnika w ogrodzie to 4-5 cm. Nie powinno się kosić trawnika mokrego, tuż po deszczu, natomiast w upalne dni najlepiej rano lub wieczorem.
W maju, po pierwszym koszeniu wskazane jest przeprowadzenie wertykulacji, tj. wyczesania suchych resztek z trawy wraz z płytkim nacinaniem powierzchni darni - ułatwi to pobieranie wody i składników pokarmowych. Zaraz po tym zabiegu dobrze jest napowietrzyć trawnik.

PRACE OGRODNICZE

• Dalej tworzymy pryzmę kompostową.
• Cały czas jeszcze spulchniamy i zasilamy nawozami ziemię.
• Spryskujemy drzewa przeciw chorobom grzybowym.
• W żadnym wypadku nie pryskajmy roślin środkami przeciw owadom, ponieważ odstraszy to pszczoły.
• Jeśli na niektórych drzewach (np. jabłoń i grusza) pojawił się mącznik, możemy jedynie przed kwitnieniem wyciąć porażone pędy w fazie różowego pąka i ewentualnie potem opryskać.
• Jeśli pryskanie jest konieczne, robimy to w dni deszczowe, ponieważ pszczoły wówczas nie latają.
• Dla ochrony przed ślimakami możemy ściółkować rabaty ostrym żwirem.
• Opryskiwania dokonujemy dopiero, gdy pojawią się owoce, ale jeśli nie jest to konieczne – nie rób tego .

PORADY
 

• Do przygotowania ściółki dobra jest trawa, kora, sieczka, trociny i kompost.
• Najlepszą porą podlewania jest wieczór lub wczesny ranek, ponieważ w nocy woda tak szybko nie wyparowuje jak w ciągu dnia. Podlewamy tak, aby woda przesiąkła ok. 15 cm w głąb ziemi. Nie podlewamy zbyt małymi dawkami, ponieważ zanim ziemią przesiąknie, woda już wyparuje.
• Dobrze jest sadzić wokół drzew owocowych rośliny, które wcześnie kwitną – przywabią one większą ilość pszczół.
• Możemy też zawiesić na drzewach specjalne pułapki przywabiające owady albo założyć tzw. opaski.

WARZYWA

• W tym okresie warzywa są bardzo „żarłoczne”, dlatego wskazane jest zasilanie ich kompostem lub przefermentowaną gnojówką.
• Pierwsze zebrane plony możemy już uzupełniać nowym siewem (np. rzodkiewka, marchew, kalafior, burak ćwikłowy).
• Dokonajmy zasilenia nawozem z saletry amonowej selera, pietruszki, brokułów, brukselki, cebuli, szczypiorku i pora.
• Usuwamy pędy kwiatostanowe cebuli, szczypiorku i czosnku.
• Usuwamy pędy wyrastające pod kwiatostanami pomidorów oraz wszystkie pędy boczne. Przyczyni się to zwiększenia rozmiaru owoców tej rośliny.
• Posiane ogórki po wschodach trzeba poprzerywać w rzędzie co ok. 10 cm.
• Uszczykujemy pędy boczne pierwszego rzędu za siódmym liściem ogórka. Podobnego zabiegu dokonujemy na dyni.
• Co dwa tygodnie siejemy w rozsadniku nową sałatę i przesadź ją później do gruntu.
• Pamiętajmy, że muszą to być odmiany późne, ponieważ dni są teraz dłuższe niż przedtem.
• Możemy już zbierać groszek.
• Co 10 dni dosiewamy fasolkę szparagową.

OWOCE

• Rozpoczynamy zbiór pierwszych plonów truskawek.
• Zakładamy osłony przeciw ptakom na truskawkach.
• Możemy zasilić kompostem jabłoń oraz gruszę.
• Kiedy na drzewie (jabłoni i gruszy) zawiąże się zbyt duża ilość owoców, dokonujemy zabiegu przerzedzania. Polega to na obrywaniu owoców, które rosną zbyt gęsto. Jeśli części owoców nie zerwiemy jeszcze w tym miesiącu, drzewo zaleje nas ogromną ilością małych i kwaśnych owoców.

DRZEWA, KRZEWY, PNĄCZA

• Przycinamy i usuwamy przekwitnięte kwiatostany i pędy.
• Sporadycznie możemy nawozić młode, przycinane drzewka.
• Opryskujemy drzewa roztworem siarczanu magnezu.
• Jeśli całe liście zżółkną, to prawdopodobnie brakuje im żelaza, wówczas opryskujemy je roztworem chelatu żelaza.
• Czerwiec to miesiąc intensywnego rozrostu winorośli. Jeśli chcemy, by owoce były duże i słodkie, musimy przerzedzić zbyt gęsto rosnące pędy. Zapewnienie większej ilości słońca spowoduje, że owoce będą słodsze.
• Obrywamy tzw. pasierby winorośli – pędy wyrastające w kącikach liści. Usuwamy te wyrastające się od trzeciego listka, licząc od nasady.
• Dokonujemy zabiegu ogławiania winorośli poprzez usuwanie wierzchołka nad szóstym liściem, licząc od drugiego grona.
• Jeśli winorośl sama sobie nie radzi z pięciem się po tyczkach – pomóżmy jej. Zbyt niskie płożenie pędów może narazić roślinę na atak grzybów.
• Obciążone owocami gałęzie drzew podpieramy przygotowaną samodzielnie podpórką.
•  Skracamy młode pędy drzew szpalerowych.
• Nakładamy torebki ochronne na najdorodniejsze owoce gruszy i jabłoni.

SZKLARNIE

• Zdarza się, że pomidory uprawiane w szklarni mają problem z zapyleniem. Wówczas dobrze jest zastosować preparaty zwabiające pszczoły lub samodzielnie dokonać zabiegu pylenia, ale to zadanie dla profesjonalistów.
• Fasolę i bób siane w kwietniu do inspektu dają teraz pierwsze plony, które możemy zebrać.

Trawniki 

Właściwie wystarczy zasilać je tylko w maju i czerwcu, gdy trawa szybko rośnie, specjalnymi odżywkami do trawników (na rynku oferuje je wiele firm). Jeśli jednak chcemy w murawie mieć stokrotki i inne dzikie rośliny łąkowe, nie stosujemy nawozu, bo wolą one stanowisko ubogie.

PRACE OGRODNICZE

• Przycinamy żywopłoty i zasilamy je nawozem.
• Konieczne są spulchnienie gleby, nawożenie i pielenie.
• Dalsze kształtowanie kompostu.
• Podpieramy tyczkami rośliny w miarę ich wzrostu (maliny, porzeczki, jeżyny).
• Usuwamy przekwitnięte jednoroczne kwiaty.
•  

W deszczowe dni możemy opryskiwać wszystkie rośliny preparatami owadobójczymi. Im więcej czasu jest do ostatecznego dojrzenia owoców, tym silniejsze możemy stosować preparaty

Porady

• W przypadku bezdeszczowej pogody należy regularnie podlewać ogród – każda roślina według indywidualnych potrzeb.
• Warto postawić ptakom poidełko w ogrodzie. Można je kupić w sklepie ogrodniczym lub samodzielnie przygotować – wystarczy szerokie i płytkie naczynie. Ptaki likwidują szkodliwe owady i pasożyty w ogrodzie. Warto zatem dbać o skrzydlatych pomocników. Widok pluskających się w wodzie ptaków może także być atrakcją.
• Pomidory mają głęboko sięgający system korzeniowy, dlatego podlewaj je rzadziej, ale za to obficiej. Zapotrzebowanie na wodę wzrasta dopiero w chwili zawiązywania się owoców.
• Jeśli liście ogórków są zbyt jasne, możemy roślinę zasilić saletrą amonową.

WARZYWA

• Regularnie podlewamy warzywa.
• Pielęgnujemy grządki, nawozimy i usuwamy przekwitnięte kwiatostany.
• Wykopane cebule umieszczamy w skrzynkach, w suchym miejscu, jeśli chcemy je przez pewien czas przechować.
• Zwróćmy uwagę na to, że kalarepa zaczęła zawiązywać bulwy.
• Marchew, pietruszkę i buraki w czasie zbiorów przerzedzamy, ponieważ cały czas jeszcze się rozrastają. Wybieramy tylko największe okazy.
• Jeśli chcemy zbierać później cebulę dymkę (nie zaś szczypiorek), ograniczmy w tym miesiącu podlewanie jej.
• Cebule zbieramy dopiero po całkowitym załamaniu się szczypiorku. Musi być duża, twarda, ze zwiotczałą szyjką i łatwo kruszącą się pokrywą.
• Posadzony jesienią czosnek zaczyna teraz dojrzewać. Powinien mieć zaschnięte liście w kolorze żółtawym.
• Cały czas usuwamy z pomidorów pędy boczne. Jeśli pomidory zaczęły dojrzewać, możemy dokonać nawożenia ich mieszanką zawierającą azot, potas i fosfor.
• Jeśli cukinie mają ok. 12 cm długości, zaczynamy zbiór.
•  Cały czas zbieramy także sałatę.
• Możemy już zbierać groszek, fasolkę szparagową, i koperek (jednocześnie dosiewamy nowy).

OWOCE

• Na początku lipca trwają zbiory truskawek, a do końca miesiąca malin, jeżyn, porzeczek, wiśni i czereśni.
• Po zakończeniu zbioru truskawek, obcinamy na wysokość 5 cm nad ziemią wszystkie liście dwu- i trzyletnich roślin. Obcięte liście od razu palimy, ponieważ mogą być źródłem chorób. Po usunięciu liści z truskawek, zasilamy roślinę nawozem azotowym. Truskawki czteroletnie trzeba usunąć całkowicie. Jeśli chcesz na drugi rok zebrać plony truskawek, trzeba już teraz je posadzić. Pamiętamy że truskawek nie można posadzić ani zbyt głęboko, ani też zbyt płytko.
• Wczesne odmiany dyni nadają się już do zbierania. Nie czekajmy z tym zbyt długo, ponieważ im młodszy owoc, tym słodszy miąższ.

DRZEWA, KRZEWY, PNĄCZA

• Usuwamy z krzewów owoce, które już zapleśniały albo są robaczywe (porzeczka, malina, jeżyna). Należy je spalić lub wyrzucić (ale nie pod krzew).
• Obciążone owocami gałęzie wspieramy drewnianymi tyczkami lub przywiązujemy do grubszych konarów.
• Kontrolujmy rozrost winorośli. Jeśli jest nadmierny, przycinamy pędy.
• Usuwamy nadmiar liści winorośli, które zakrywają owoce. Im owoce będą miały więcej światła, tym będą słodsze.
• Sprawdzamy, czy wiązania drzew szpalerowych nie wrzynają się w korę.
•  Dokonajmy letniego cięcia jabłoni, gruszy i śliwy, jeśli mają piramidalną koronę.

SZKLARNIE

• Wysadzamy do gruntu por, który wiosną wysialiśmy w szklarni lub inspekcie.
• Siejemy w szklarni cebulę siedmiolatkę przeznaczoną na późniejsze przeniesienie do gruntu.

TRAWNIK

• W lipcu nasze trawniki, zwłaszcza jeśli nie mamy automatycznego systemu nawadniania, narażone są na suszę. Nie zapominajmy o tym, by codziennie wczesnym rankiem lub o zmierzchu podlewać trawniki, zwłaszcza młode, założone w tym sezonie.
• Podlewany i nawożony trawnik szybko rośnie, trzeba go więc regularnie kosić - co 7-10 dni, na wysokość 5-6 cm. Nie wolno kosić go zbyt krótko, gdyż trawa wówczas marnieje i powstają łyse, puste placki zaś podczas silnej suszy lepiej skosić ją wyżej niż zwykle.

OCZKO WODNE

• Latem nawet najmniejszy zbiornik wodny w ogrodzie nam przynosi ukojenie w upalne dni, a roślinom poprawia mikroklimat.
• Pamiętajmy o pielęgnacji zbiorników wodnych. Jeśli w oczku nie mamy fontanny i pompy z filtrem, w słoneczne dni szczególnie szybko w wodzie będzie rozwijać się warstwa glonów. Trzeba je regularnie wyławiać czerpakiem lub długim kijem. W ostateczności możemy użyć też specjalnych preparatów chemicznych, które uniemożliwiają rozwój glonów, zawsze jednak bieżmy pod uwagę że każdy taki środek zaburza równowagę biologiczną w zbiorniku i może źle wpływać na ryby. Nie zapominajmy też o przerywaniu silnie rosnących roślin wodnych, głównie grzybieni, których okazałe liście potrafią zarosnąć szczelnie całe lustro wody, podduszając inne mniej ekspansywne gatunki. W małych zbiornikach wystarczy posadzić jeden, dwa grzybienie. Regularnie usuwamy przekwitłe i zwiędłe kwiaty.
• W upalne dni nie zapominajmy o podlewaniu roślin posadzonych nad samym brzegiem zbiornika oraz o uzupełnianiu wody w niecce, bo szybko paruje. Nad małym oczkiem wodnym można rozpiąć osłonę z cieniującej tkaniny lub rozłożyć parasol ogrodowy. Dzięki temu woda nie nagrzewa się tak szybko, nie rozwijają się nadmiernie glony i lepiej czują się w niej ryby

PRACE OGRODNICZE

• Przycinamy żywopłot.
• Przekopujemy pryzmę kompostową.
• Po usunięciu przekwitniętych kwiatów, możemy zacząć nawożenie całego ogrodu mieszanką potasową
• PORADY
• Jeżeli na pomidorach pojawiają się zżółknięte liście dolne lub są porażone przez grzyb, natychmiast usuwamy je i palimy. Nie wyrzucamy ich na kompost.
• Opryskujemy drzewa owocowe przeciw parchowi (jabłoń, grusza, śliwa). Najlepiej w deszczowe dni. Pamiętamy, że na 10 dni przed planowanym zbiorem owoców nie możemy opryskiwać.
• Po zbiorach możemy drzewa opryskać środkiem zwalczającym przędziorka.
• Dokładnie czyścimy miejsca zaatakowane przez raka.

WARZYWA

• Dokonujemy zabiegu nawożenia marchewki saletrą amonową.
• Jeśli nad ziemią wystaje fragment korzenia marchwi, przysypujemy go ziemią.
• Selera i pietruszki nie nawozimy. Nie jest to teraz wskazane.
• Jeśli chcemy jeszcze we wrześniu zbierać rzodkiewkę, musimy ją teraz wysiać.
• Jeśli załamał się szczypior cebuli, zacznijmy ją zbierać.
• U cebuli siedmiolatki można jeszcze zbierać szczypior.
• Możemy podzielić na mniejsze kępy szczypior i go rozsadzić.
• W tym okresie koper włoski jest bardzo wrażliwy na przesuszenie, dlatego pamiętajmy o regularnym podlewaniu go.
• Cały czas (do końca sierpnia) możesz jeszcze siać koperek.
• Nadal trwają jeszcze zbiory cukinii, kabaczków i dyni.
• Spulchniamy i odchwaszczamy międzyrzędzia.
• Siejemy cebulę na zbiór przyszłoroczny.
• Pod koniec miesiąca wykopujemy ziemniaki, buraki i marchew oraz dokonujemy zabiegu kopcowania ich.

OWOCE

• Rozpoczynamy powtórne zbiory truskawek, które kwitły w lipcu.
• Po zakończonym zbiorze truskawek obcinamy liście na wysokość 10 cm nad karpą korzeniową.
• Usuwamy i palimy zaschnięte lub spleśniałe owoce, które zostały na drzewie lub krzewie.
• Pod koniec miesiąca rozpoczynamy zbiory gruszy.
• Zdejmujemy z gruszek torebki ochronne, by mogły jeszcze dojrzeć i stać się słodsze.
• Rozpoczynamy zbiory śliwy. Owoce z plamami lub zgniłe natychmiast wyrzucamy.
• Odkażamy dobrze miejsce, w którym będziemy przechowywać jabłka.

DRZEWA, KRZEWY, PNĄCZA

• Obcinamy sekatorem pędy malin i jeżyn, które owocowały w tym roku. Zaatakowane pleśnią najlepiej palimy od razu. Nie usuwamy pędów, jeśli mamy malinę, która powtórnie owocuje jesienią.
• Przywiązujemy owocujące pędy winorośli do podpór i cały czas uszczykujemy „pasierby” wyrastające w kącikach liści.
• Pod koniec miesiąca usuwamy część liści zacieniających dojrzewające grona. Im więcej słońca będzie do nich docierało, tym będą słodsze.
• Budujemy drewniane podpory dla gałęzi uginających się pod ciężarem owoców.
• Dokonujemy prześwietlenia gałęzi wiśni.
• Starsze, uformowane drzewa czereśni nie wymagają prześwietlania. Możemy jedynie usunąć uschnięte, chore lub połamane gałązki.
• Przekopujemy ziemię pod drzewami i obficie podlewamy
• Pod drzewami rozkładamy 2 cm warstwy kompostu.
• W sadzie umieszczamy pułapki na osy.

SZKLARNIE

• Siejemy w szklarni wczesne odmiany kapusty.
• Hartujemy rośliny przeznaczone na przeniesienie do gruntu.
• Pod koniec miesiąca możemy przesadzać warzywa przeznaczone do dalszej uprawy w gruncie.
• Wysiewamy szpinak.
• Pobieramy sadzonki krzewów i ukorzeniamy je w szklarni, a następnie przesadź do doniczek.

Trawnik 

Ta część ogrodu w ciepłe dni użytkowana jest szczególnie intensywnie - rozkładamy koce, ustawiamy leżaki. Trawa jest ugniatana i deptana. Zadbajmy więc o to, by codziennie rozstawiać meble w innym miejscu, tak by przez cztery, pięć dni murawa mogła się zregenerować.

Oczko wodne

• Kwitną jeszcze grzybienie, łącznie baldaszkowate i żabieńce babki wodne. Ryby intensywnie żerują. Przy wysokiej temperaturze okolice oczka wodnego, zwłaszcza gdy działa fontanna lub kaskada, to najprzyjemniejsze miejsce w ogrodzie.
• Przekwitające kwiatostany roślin trzeba usuwać, by nie dopuścić do ich niekontrolowanego wysiewania się.
• Usuwamy część szybko rozrastających się roślin, aby nie zarosły całej powierzchni wody.
• W czasie upałów woda intensywnie paruje, więc co kilka dni trzeba ją uzupełniać.
• Regularnie kontrolujemy stan filtrów, a w razie potrzeby czyścimy je, żeby nagromadzone brudy nie spływały z powrotem do oczka.
• Pojawiające się glony odławiamy jak najszybciej siatką, a jeżeli to nie pomaga, niszczymy je preparatem chemicznym.
• Rybom dozujemy pokarm w takiej ilości, aby niezjedzone resztki nie zanieczyszczały wody.

PRACE OGRODNICZE

• W dalszym ciągu kształtujemy pryzmę kompostową.
• Przycinamy liściaste żywopłoty.
• Możemy opryskać brzoskwinie w celu ochrony przed kędzierzowatością liści

PORADY

• Cały czas regularnie podlewamy ogród. Wielodniowe upały mogą całkowicie wyniszczyć uprawę.
• Dokonujmy nawożenia wszystkich roślin mieszanką potasową.
• Każdego wieczoru podlewamy obficie drzewa owocowe.

WARZYWA

• Zasychające strąki bobu nadają się na przechowanie na przyszły rok do siania.
• Po zebraniu zbiorów usuwamy pozostałości roślin.
• Kiedy zrobi się trochę chłodniej, przekopujemy ziemię.
• Możemy jeszcze siać rzodkiewkę na późniejszy zbiór.
• Jeśli szczypior cebuli zaczął się wyłamywać, zacznijmy ją zbierać.
• Zacznijmy zbiór selera naciowego.
• Można jeszcze rozmnażać przez podział szczypiorek.
• Wysiewamy roszponkę na zbiór zimowy.
• Wykopujemy szczypior do uprawy zimowej w doniczkach.

OWOCE

• Owoce najlepiej przechowujmy w płaskich skrzynkach w piwnicy (tylko zdrowe okazy).
• Jeśli jakieś owoce przechowywane zaczynają się psuć, natychmiast je usuwamy
• Rozpoczynamy zbiory winogron, orzechów włoskich i laskowych

DRZEWA, KRZEWY, PNĄCZA

• Dobra pora na sadzenie krzewów i drzew.
• Wygracujemy ziemię wokół pnia moreli w celu usunięcia chwastów.
• Usuwamy pędy brzoskwini, które w tym roku owocowały.
• Drzewa, które zbyt wysoko wyrosły przycinamy. Gałęzie usuwamy tak, aby zostawić 2/3 wyjściowej długości.
• Przywiązujemy nowe przyrosty odmian szpalerowych gruszy.
• Zbieramy leżące i gnijące pod drzewem owoce śliwy.

SZKLARNIE

Jeśli jest chłodno, rzodkiewkę najlepiej siać w szklarni.

Trawnik

Trawę kosimy nadal regularnie, ale nie trzeba jej już tak często podlewać, chyba że wrzesień jest upalny. Na niektórych trawnikach największym problemem o tej porze roku są grzyby. Można je niszczyć, przeciągając po murawie grabie odwrócone zębami do góry, a następnie opryskać trawnik preparatami do tego przeznaczonymi.

Oczko wodne

• Gdy temperatura spada, ryby zaczynają jeść coraz mniej, więc podajemy im nieduże dawki pokarmu, aby nie zalegał na dnie i nie zanieczyszczał wody.
• Odławiamy z wody gatunki egzotyczne i przenosimy je do akwarium w pomieszczeniu. Zbieramy tam też egzotyczne rośliny - pistacje, salwinie, hiacynty wodne.

PRACE OGRODNICZE

• Grabiemy uschnięte liście i usuwamy wszystkie pozostałości roślin.
• Zakładamy na drzewa owocowe opaski przeciw piędzikowi przedzimkowi.
• Opryskujemy brzoskwinie przeciw kędzierzowatości liści, jeśli nie zrobiliśmy tego wcześniej

Porady

• Zebraną cebulę dosuszamy na słońcu. Jeśli pogoda jest już deszczowa, to w domu, w suchym miejscu.
• Sprawdzamy ogrzewanie w szklarni, czy przez lato nie zostało uszkodzone.

WARZYWA

• Warzywa korzeniowe możemy trzymać w ziemi aż do pierwszych przymrozków.
• Jeśli we wrześniu posialiśmy rzodkiewkę, teraz musimy ją zebrać.
• Zbieramy także pomidory, nawet jeśli są jeszcze zielone. Odkładamy je na parapet, by same dojrzały.
• Zbieramy ostatecznie cukinię, dynię, kabaczki, ogórki. Usuwamy pozostałości po nich.
• Trwają jeszcze zbiory sałaty.
• Wysianą miesiąc temu w szklarni sałatę przesadzamy teraz do gruntu. Będziemy mogli cieszyć się jej zbiorami jeszcze przez jakiś czas.
• Przykrywamy rzodkiewki folią. W ciepłe dni wietrzymy tunel foliowy.

OWOCE

• Zbieramy owoce późnych odmian gruszy i jabłoni.
• Kontrolujemy przechowywane w skrzyniach owoce. Zapleśniałe natychmiast usuwamy

DRZEWA, KRZEWY, PNĄCZA
 

• Zdejmujemy wybudowane wcześniej podpory dla gałęzi drzew owocowych.
• Robimy sadzonki z krzewów porzeczek. Obcinamy sekatorem ok. 25 cm pędów i usuwamy część wierzchołkową. Przez zimę przechowujemy sadzonki w wilgotnym piasku w piwnicy. Wiosną wysadzamy je do gruntu.
• Zasil ziemię pod drzewami i krzewami nawozami potasowymi oraz fosforowymi.
• Jeśli zaczynają się już przymrozki, osłaniamy agrowłókniną rośliny.
   

SZKLARNIE

• Można jeszcze siać w szklarni sałatę, jednak już nieprzeznaczoną do sadzenia w gruncie.

Trawnik

• Trawę kosimy do momentu, kiedy przestaje rosnąć. Przy coraz cieplejszych jesieniach bywa to konieczne nawet w listopadzie.
• Starannie wygrabiamy z trawnika wszystkie opadające na trawę liście. Pozostawione na zimę zgniłyby i zniszczyłyby murawę. Warto je za to przeznaczyć na kompost. Uzyskana z nich ziemia jest świetnym dodatkiem do podłoża dla kwiatów doniczkowych i balkonowych.

Oczko wodne:

• Usuwamy z powierzchni wody opadające z drzew liście. Gdyby opadły na dno i zgniły, mogłyby zamulić zbiornik. Dobrym rozwiązaniem jest rozciągnięcie nad wodą naprężonej gęstej siatki. Sposób ten sprawdza się jednak tylko przy niezbyt dużych zbiornikach i częstym opróżnianiu siatki z liści. W przeciwnym razie opada ona do wody.

• Gdy temperatura wody spadnie poniżej 10°C, ryby nie potrzebują już karmy.
• Wyjmujemy z wody i czyścimy pompy fontannowe. Przenosimy je do pomieszczenia, gdzie temperatura w zimie nie spada poniżej zera.
   

PRACE OGRODNICZE

• Grządki i rabaty zasilamy nawozem mineralnym.
• Przygotujemy ziemię do inspektu. Odkażamy ją poprzez ogrzewanie wysoką temperaturą w kotle.
• Aby zapobiec atakom chorób grzybowych, zbieramy z drzew wszystkie tzw. mumie zeschnięte owoce.
• Porażone chorobami lub pleśnią resztki owoców i gałązki usuwamy i natychmiast spalamy
• Zakładamy opaski i wybielamy pnie drzew owocowych. Najlepszy moment na to jest w chwili, gdy liście zaczynają żółknąć.

PORADY

• Jeżeli nastąpiły przymrozki, zanim zbierzemy owoce, musimy poczekać aż rozmarzną i obeschną. Przemarznięte owoce nie nadają się do przechowywania w stanie surowym. Można zrobić z nich jedynie przetwory.

WARZYWA

• Zbieramy hodowane pod folią rzodkiewki, które były wysiane we wrześniu.
• Jeśli jeszcze nie nastąpiły przymrozki, możemy trzymać warzywa korzeniowe w ziemi. Pamiętamy jednak, że w prawdzie pietruszka jest odporna na przymrozki, to jednak buraki zdecydowanie nie.
• Przykrywamy warzywa zimowe osłoną (brukselka, roszponka, szpinak, boćwina).

OWOCE

• Kontrolujemy przechowywane owoce. W razie potrzeby usuwamy zepsute.
• Opadające orzechy cały czas zbieramy i pozbawiamy zielonych łupinek, ponieważ szybko zaczną gnić.

DRZEWA, KRZEWY, PNĄCZA

• Osłaniamy przed wiatrem i mrozem winorośl.
• Odwiązujemy pędy winorośli z rusztowania po którym się pięły, połóż na płasko, przykrywamy liśćmi lub słomą i przysypujemy 20 cm warstwą ziemi.
• Możemy jeszcze przygotować sadzonki porzeczek.
• Zbieramy z drzew wszystkie tzw. mumie, żeby zapobiec szerzeniu się chorób grzybowych.

SZKLARNIE

Jeśli temperatura na zewnątrz mocno spadnie, włączamy ogrzewanie w szklarni, by nie przemarzły rośliny, które zdecydowaliśmy się tam uprawiać.

Trawnik

Kosimy trawę, dopóki rośnie. Na zimę powinna być przystrzyżona nisko, wtedy lepiej przetrwa pod śniegiem i szybciej zacznie rosnąć na wiosnę. Ważne jest też, by systematycznie grabić z trawnika opadające z drzew liście, ponieważ mogą gnić, pozostawiając na murawie brzydkie jasnożółte placki. Zagrabione liście mogą posłużyć do okrywania rabat (z wyjątkiem liści zawierających sporo garbników, np. z dębów czy orzecha włoskiego) oraz drzew i krzewów w charakterze zimowej pierzynki.

Jeżeli przed zimą pojawią się na murawie kretowiska, musimy usunąć je jak najszybciej, aby ziemia nie zadusiła trawy. W otwory warto włożyć jakieś środki odstraszające, by wypłoszyć intruza z naszej działki. W przeciwnym razie będzie niszczył trawnik w czasie każdej odwilży.

Oczko wodne

Jeśli jeziorko jest bardzo płytkie, to w czasie mrozów szybko zamarznie do dna. Z takiego zbiornika ryby trzeba już teraz zabrać do akwarium ustawionego w pomieszczeniu.
Na powierzchni większych zbiorników kładziemy styropianowy krążek z pokrywą - tzw. sztuczny przerębel. Gdy wodę skuje lód, urządzenie umożliwi dopływ powietrza do wody, dzięki czemu ryby się nie uduszą.

PRACE OGRODNICZE

• Regularnie zagrabiamy opadające liście.
• Budujemy i organizujemy osłony dla roślin, które będą zimowały w ogrodzie.
• Dobrze jest osłonić pnie drzew przed obgryzaniem przez zające.
• Jeśli w ogrodzie pojawiły się szkodniki, spróbujmy im przeszkodzić, np. regularnie niszcząc korytarze kretów lub innych gryzoni kopiących nory. 

PORADY

• Jeśli jeszcze nie zbudowaliśmy karmników dla ptaków, zróbmy to teraz. Ptaki pomogą usuwać z drzew szkodliwe owady i robaki.

WARZYWA

• Sprawdzamy czy nasze rośliny są zabezpieczone przed mrozem.
• Sprawdzamy warzywa przechowywane w piwnicy. Jeśli zajdzie potrzeba natychmiast usuwamy zepsute okazy.

OWOCE

• Kontrolujemy owoce przechowywane w skrzynkach. Zepsute owoce natychmiast usuwamy.

DRZEWA, KRZEWY, PNĄCZA

• Regularnie sprawdzamy ocieplenia i zabezpieczenia przed zimnem.
• Sprawdzamy, czy gryzonie nie poniszczyły osłoniętych pnączy winorośli.
• Zakładamy siatki ochronne na pnie drzew, jeśli wcześniej tego nie zrobiliśmy.
• Jeżeli wieją bardzo porywiste wiatry podpieramy drewnianymi podporami drzewa najbardziej narażone na złamanie.
• Posypujemy nawozem organicznym ziemię pod drzewkami nowo posadzonymi.
• Obcinamy tylko martwe lub chore gałęzie (wiśnia i czereśnia).
• na gruszy zaczynamy cięcie poprawiające owocowanie. Usuwamy gałęzie zdeformowane.
• Przycinamy zbytnio rozrośnięte gałęzie jabłoni. Na koniec opryskujemy ją.

SZKLARNIE

• Cały czas doglądamy roślin zimujących w szklarni i staramy się utrzymać wewnątrz właściwą temperaturę i wilgoć

Trawnik

• Przy odśnieżaniu unikajmy zrzucania zbyt dużych ilości śniegu na trawę, bo pod jego ciężarem trawa źle zimuje. Niekorzystne jest też intensywne deptanie zmarzniętej murawy - na wiosnę mogą w tych miejscach pojawić się łyse placki.
• Zachowajmy ostrożność przy stosowaniu soli na ścieżkach w pobliżu trawy, ponieważ jest ona bardzo wrażliwa na zasolenie i może zginąć. W ogrodzie lepiej w ogóle zrezygnować z soli jako środka przeciw oblodzeniu na rzecz piasku, który nie szkodzi roślinom.

Oczko wodne

Pilnujemy - szczególnie podczas większych mrozów - aby lód nie pokrył całej powierzchni wody i żeby ryby miały dostęp do tlenu. Rozkuwanie przerębla siekierą lub łomem traktujmy jednak jako ostateczność, gdyż możemy zakłócić spoczynek zwierząt, co niekiedy prowadzi do ich śmierci. Można też uszkodzić folię uszczelniającą zbiornik. Dobrym rozwiązaniem jest użycie ręcznego wędkarskiego świdra lub specjalnej grzałki.

PRACE OGRODNICZE

Zbieramy i spalamy opadłe liście, jeśli nie zrobiliśmy tego wcześniej. Grudzień to czas odpoczynku od prac ogrodniczych. Możemy jedynie zagarniać śnieg pod pnie drzew i krzewów. Usuwamy ostatecznie z drzew opaski lepowe przeciw piędzikowi przedzimkowi.

OCHRONA

• Obserwujmy, czy w ogrodzie nie grasują gryzonie, które teraz są szczególnie wygłodniałe i potrafią wyrządzić nie lada szkód.
• Wykonujemy zabieg bielenia pni drzew.
• Czyścimy drucianą szczotką korę w celu pozbycia się wszystkich szkodników.

PORADY

• Regularnie dokarmiajmy ptaki, które pojawiają się w ogrodzie. Możemy sypać na parapet nasiona słonecznika lub dyni.
• Warto zaczepić na gałęzi drzewa kawałek słoniny, za którą bardzo przepadają sikorki. Wybudujmy ptakom karmnik, jeśli jeszcze tego nie zrobiliśmy.